Қазақстан Ұлттық банкі 2025 жылдың үшінші тоқсанында халыққа алтын құймаларын сату бойынша есеп берді. Мәліметтер жыл басындағы «логистикалық үзілістен» кейін нарықтағы белсенділіктің қалпына келе бастағанын көрсетеді, алайда сату көлемі өткен жылғы көрсеткіштерге жете алмады, деп хабарлайды Egemen.kz.
Шілде-қыркүйек айларында реттеуші екінші деңгейлі банктер мен айырбастау пункттеріне жалпы салмағы 438,4 кг болатын 8 302 өлшенген құйма сатты, кейін оларды ел азаматтары сатып алған. Бұл екінші тоқсанмен салыстырғанда айтарлықтай өсім, өйткені сол кезде сату көлемі күрт төмендеген еді.
Дәстүрлі түрде сұраныс көшбасшысы – Алматы: 5 874 алтын құйма (жалпы көлемнің 71%). Одан кейін:
Астана – 600 құйма (7%);
Қарағанды облысы – 460 құйма (6%).
Алтын құймаларын сатып алу мен сату мәмілелері халыққа 4 екінші деңгейлі банк және бірқатар бейбанктік айырбастау пункттері арқылы қолжетімді, бұл алтынның жинақтау құралы ретінде қолжетімділігі шектеулі болса да, біртіндеп артып келе жатқанын көрсетеді.
Кері сатып алу операцияларын ескере отырып, халық сатып алған қымбат металл көлемі есепті кезеңде 9 110 құйма, жалпы салмағы 409 кг болды.
Бағдарлама іске қосылғаннан бері жалпы сатылым көлемі 246 882 алтын құйма, жалпы салмағы 8,6 тоннаға жетті. Бұл Ұлттық банктің бағдарламасы ішкі қымбат металдар нарығын дамытуда маңызды рөл атқарып келе жатқанын дәлелдейді.
Ең танымал құймалар
Елімізде көбіне «шағын алтынды» — яғни салмағы аз құймаларды таңдайды:
10 грамм – сатылымның 26% (63 740 дана);
5 грамм – 22% (53 978 дана);
100 грамм – 21% (50 779 дана);
20 грамм – 18% (44 707 дана);
50 грамм – 13% (33 678 дана).
Шағын құймалардың танымалдығы олардың өтімділігінің жоғары және қолжетімділігінің салыстырмалы түрде жақсы болуымен түсіндіріледі, бұл оларды жеке инвесторлар үшін тартымды етеді.
Нарықтың қазіргі жағдайы
Үшінші тоқсанда қалпына келу байқалғанымен, нарық жыл басындағы іркілістердің орнын толық толтыра алған жоқ. Алтын сатылымының килограммен өлшенген көлемі өткен жылдың үшінші тоқсанымен салыстырғанда 7,8%-ға азайды.
2025 жылдың екінші тоқсанында алтын сатылымы жылдық есеппен 10 есеге дейін қысқарған еді (779,2 кг-нан 79,3 кг-ға дейін). Бұған себеп – Ұлттық банктің бірінші тоқсанда БВУ мен айырбастау пункттерінің өтінімдерін орындауды уақытша тоқтатуы болды. Бұл шешім «өндірістік-логистикалық цикл ерекшеліктерімен» байланысты болған. Өтінімдерді орындау тек екінші тоқсанның соңында қайта жанданды. Бұл жағдай нарықтың өндірістік және логистикалық факторларға қаншалықты тәуелді екенін көрсетті.
Қазақстан – алтын өндірудегі ірі ойыншы
Қазақстан әлемдегі ең ірі алтын өндіруші 10 елдің қатарына кіреді. Ең ірі кен орны – Kazzinc Consolidated, оның жылдық өндірісі шамамен 1,0 миллион унция.
Әлемдік деңгейде өндіріс көлемі бойынша көшбасшылар:
АҚШ (Nevada Gold Mines) – 2,7 млн унция;
Өзбекстан (Muruntau) – 2,7 млн унция;
Индонезия (Grasberg) – 1,9 млн унция.
Бұған дейін хабарланғандай, 2025 жылдың үшінші тоқсанында Қазақстан Ұлттық банкі әлемнің орталық банктері арасында алтын сатып алу көлемі бойынша екінші орынға шыққан. Дүниежүзілік алтын кеңесінің (WGC) деректері бойынша, Ұлттық банк осы тоқсанда өз резервтерін 18 тонна алтынмен толықтырған.
Нәтижесінде елдің алтын-валюта резервтері 52,3 миллиард АҚШ долларына дейін өсті.
