Солтүстік Қазақстан облысында соңғы аптада интернет-алаяқтықтың үш резонансты жағдайы тіркелді, нәтижесінде қаскөйлер өңір тұрғындарының 13 миллион теңгеден астам қаражатын иемденген.
25 жастағы Петропавл тұрғыны 2 миллион теңгеден астам қаражатынан айырылып қалды. 3 маусымда Петропавл қаласының полициясына 25 жастағы тұрғын жүгінді.
Алаяқтар оған WhatsApp арқылы хабарласып, өздерін "Қазпошта" қызметкеріміз деп таныстырып, сәлемдеме жеткізілуін растау үшін келген SMS-кодты айтуын сұраған.
Кейін олар банк қызметкеріміз деп оның атына несие ресімделіп жатқанын айтып, бірнеше банктің қосымшаларын жүктеуге және онлайн несие ресімдеуге көндірген.
Нәтижесінде алаяқтардың шотына 2 370 000 теңге аударылған. Зейнеткер 4 миллион теңгеден астам қаражатынан айырылды. 4 маусымда Айыртау ауданының полициясына Лавровка ауылының тұрғыны жүгінді.
Алаяқтар оған хабарласып, өздерін электр желілері мен банк қызметкерлеріміз деп таныстырған. Олар 69 жастағы әйелді алдап, SMS арқылы келген кодты айтуға, сондай-ақ "вирусқа қарсы бағдарлама" деп аталатын қосымшаны жүктеуге көндірген.
Осыдан кейін телефоны бұғатталып, депозитінен 4 287 000 теңге шешіп алынған. 37 жастағы петропавлдық 6 миллион теңгеден астам қаражатынан айырылды.
4 маусымда облыс орталығының тұрғыны Петропавл қаласының полициясына жүгінді. Алаяқтар оған байланыс операторы мен банк қызметкеріміз деп хабарласып, SIM-карта мерзімі аяқталуға жақын екенін айтқан. Олар оны алдап, SMS-кодты айтуға мәжбүрлеп, бірнеше банктен онлайн несие ресімдеуге көндірген.
Зиянның жалпы сомасы 6 457 000 теңгеден астам, бұл қаржы бөгде адамдардың атына тіркелген шоттарға аударылған.
Барлық үш жағдайда да алаяқтар келесі әдістерді қолданған:
- психологиялық қысым — қорқыныш ұялату,
- асықтыру,
- "шұғыл, сіздің деректеріңіз бұзылып жатыр" деген сөздерді қолдану;
- беделді ұйымдардың атын пайдалану — қаскөйлер өздерін белгілі ұйымдардың қызметкері ретінде таныстыру;
- техникалық айла-шарғы жасау — қосымша орнатуға және онлайн несие ресімдеуге мәжбүрлеу.
Полицейлер жүргізіп жатқан белсенді түсіндіру жұмыстары көптеген солтүстікқазақстандықтың алаяқтардың арбауына түспеуіне көмектесуде.
Жыл басынан облыста 268 интернет-алаяқтық фактісі тіркелді. Жәбірленушілер өз ақшаларын қорғап жатырмыз деп сеніп, оны алаяқтарға өз қолымен берген.
Полицейлер интернет-алаяқтардан қалай сақтану керектігін еске салады: – қоңырау шалушы өзін банк не мемлекеттік орган қызметкері ретінде таныстырса да, ақша аудармаңыз; – бөгде адамдардың нұсқауы бойынша қосымшаларды орнатпаңыз; – банктің ресми сайты арқылы өзіңіз қайта қоңырау шалыңыз. Телефон арқылы сізді мәжбүрлемек болса да, несие ресімдемеңіз.
Тек хабардар болу, сын көзбен қарау және сақтық қана цифрлық алаяқтықтан сенімді қорғай алады.