2025 жылдың үшінші тоқсаны бойынша ҚР Ұлттық банкі халыққа алтын құймалардың сатылымы туралы есеп берді. Көрсеткіштер жыл басындағы "логистикалық үзілістен" кейін нарықтағы белсенділіктің қалпына келе бастағанын аңғартады, алайда сату көлемі өткен жылғы деңгейге әлі жеткен жоқ.

Шілде-қыркүйек айларында реттеуші екінші деңгейлі банктер мен айырбастау пункттеріне жалпы салмағы 438,4 кг болатын 8 302 өлшемді құйманы сатты. Бұл құймалар кейін қазақстандықтар тарапынан сатып алынған. Аталмыш көрсеткіш II тоқсанмен салыстырғанда айтарлықтай жоғары, себебі ол кезде сату көлемі күрт төмендеген еді.

Дәстүр бойынша, алтынға сұраныстың негізгі бөлігі оңтүстік астанаға тиесілі — 5 874 құйма (жалпы көлемнің 71%). Одан кейінгі орындарда:

  • Астана – 600 құйма (7%);
  • Қарағанды облысы – 460 құйма (6%).

Азаматтар өлшемді алтын құймаларын 4 екінші деңгейлі банк арқылы және кейбір жеке айырбастау пункттері арқылы сатып ала алады. Бұл алтынды жинақ құралы ретінде пайдаланудың әлі де шектеулі, бірақ біртіндеп артып келе жатқанын көрсетеді.

Халық сатып алған бағалы металл көлемін кері сатып алу операцияларын ескере отырып есептегенде, аталған кезеңде 9 110 өлшемді құйма, жалпы салмағы 409 кг алтын сатылған.

Бағдарлама іске қосылғаннан бері жалпы сатылған алтын құймаларының саны 246 882 дана, ал олардың жалпы салмағы 8,6 тоннаға жетті. Бұл Ұлттық банктің бағдарламасы ішкі бағалы металдар нарығын дамытуда маңызды рөл атқарып отырғанын дәлелдейді.

Ең өтімді алтын құймалар – "шағын" салмақтағылар:

  • 10 граммдық – 26% (63 740 дана)
  • 5 граммдық – 22% (53 978 дана)
  • 100 граммдық – 21% (50 779 дана)
  • 20 граммдық – 18% (44 707 дана)
  • 50 граммдық – 13% (33 678 дана)

Шағын құймалардың танымалдылығы олардың өтімділігінің жоғары әрі қолжетімділігінің салыстырмалы түрде оңай болуымен түсіндіріледі. Бұл оларды жеке инвесторлар үшін тартымды етеді.

III тоқсанда нарық белсенділігі қайта жанданғанымен, жыл басындағы іркілістердің орнын толық толтыра алған жоқ. Алтын сату көлемі өткен жылдың дәл осы кезеңімен салыстырғанда 7,8%-ға азайды.

Еске сала кетсек, 2025 жылдың II тоқсанында алтын сату көлемі жылдық мәнде шамамен 10 есеге төмендеді (779,2 кг-нан 79,3 кг-ға дейін). Бұған, Бірінші кредиттік бюроның мәліметінше, Ұлттық банктің I тоқсанда екінші деңгейлі банктер мен айырбастау пункттерінің өтінімдерін орындауды уақытша тоқтатуы себеп болды. Бұл шешім "өндірістік-логистикалық циклдің ерекшеліктерімен" байланысты еді. Өтінімдерді орындау тек II тоқсанның соңына қарай қайта басталды. Бұл жағдай нарықтың өндірістік және логистикалық факторларға қаншалықты тәуелді екенін көрсетті.

Айта кетейік, Қазақстан – әлемдегі ірі алтын өндіруші елдердің бірі. Ел Kazzinc Consolidated кен орны есебінен жылына 1,0 миллион унция алтын өндіреді және оны өндіретін әлемдегі он ірі елдің қатарына кіреді.

Әлемдік көлемде алтын өндіру бойынша көшбасшылар:

  • АҚШ (Nevada Gold Mines – 2,7 млн унция);
  • Өзбекстан (Muruntau – 2,7 млн унция);
  • Индонезия (Grasberg – 1,9 млн унция).

Бұған дейін Қазақстан қор биржасында доллар бағамы тағы төмендегенін жазғанбыз.